Wat kost leven na pensionering? Maak je eigen begroting

Als je met pensioen gaat, verandert niet alleen je leven, maar ook je uitgavenpatroon. Sommige kosten vallen weg, andere komen erbij. Maar wat kost leven na je pensionering precies? En hoe maak je een realistische begroting die bij jouw situatie past? In dit artikel geven we je handvatten om je financiële toekomst na pensionering in kaart te brengen.

Hoe veranderen je uitgaven na pensionering?

Wanneer je met pensioen gaat, verandert je uitgavenpatroon. Sommige kosten gaan omlaag of verdwijnen helemaal, terwijl andere toenemen. Het is belangrijk om een realistisch beeld te hebben van deze veranderingen, zodat je kunt inschatten hoeveel inkomen je straks nodig hebt.

Een vuistregel is dat je na je pensioen ongeveer 70% van je laatstverdiende inkomen nodig hebt om je levensstijl te kunnen handhaven. Maar deze vuistregel geldt niet voor iedereen. Sommige mensen hebben minder nodig, terwijl anderen juist meer willen uitgeven, bijvoorbeeld aan reizen of hobby’s.

Om een goed beeld te krijgen van wat leven na pensionering kost, is het verstandig om een persoonlijke begroting te maken. Zo krijg je inzicht in je toekomstige financiële situatie en kun je, indien nodig, tijdig maatregelen nemen.

De vaste lasten op een rij

Vaste lasten vormen een groot deel van je maandelijkse uitgaven. Deze kosten zijn relatief voorspelbaar en komen elke maand of elk jaar terug. Hieronder zetten we de belangrijkste vaste lasten op een rij.

Woonlasten

De woonlasten zijn voor de meeste mensen de grootste kostenpost. Deze bestaan uit:

– Huur of hypotheek: Als je een koopwoning hebt en de hypotheek is afgelost, valt deze kostenpost weg. Heb je nog een hypotheek of huur je een woning, dan blijven deze kosten bestaan.
– Lokale belastingen: Zoals onroerendezaakbelasting (OZB), afvalstoffenheffing en rioolheffing.
– Verzekeringen: Opstal- en inboedelverzekering als je een koopwoning hebt.
– Onderhoud: Reserveer geld voor onderhoud aan je woning. Bij een koopwoning is dit je eigen verantwoordelijkheid, bij een huurwoning zijn grote reparaties voor de verhuurder.

Een belangrijke overweging is of je huidige woning nog bij je past als je ouder wordt. Misschien is je huis te groot als de kinderen uit huis zijn, of niet geschikt als traplopen moeilijker wordt. Verhuizen naar een kleinere of gelijkvloerse woning kan je woonlasten verlagen en je comfort verhogen.

Energie en water

De kosten voor energie en water kunnen veranderen na je pensionering:

– Je bent meer thuis, waardoor je mogelijk meer energie en water verbruikt.
– Aan de andere kant kun je energiekosten besparen door klussen overdag te doen in plaats van ’s avonds.
– Als je verhuist naar een kleinere of energiezuinigere woning, kunnen je energiekosten dalen.

Het is verstandig om in je begroting rekening te houden met stijgende energiekosten. De prijzen van gas en elektriciteit zijn de afgelopen jaren flink gestegen en kunnen in de toekomst verder toenemen.

Verzekeringen

Na je pensionering verandert je verzekeringsbehoefte:

– Zorgverzekering: Deze blijft bestaan en kan zelfs belangrijker worden naarmate je ouder wordt. Overweeg of je aanvullende verzekeringen wilt afsluiten.
– Autoverzekering: Als je een auto houdt, blijven deze kosten bestaan. Soms krijg je korting als 65-plusser.
– Reisverzekering: Als je van plan bent veel te reizen, kan een doorlopende reisverzekering voordelig zijn.
– Overlijdensrisicoverzekering: Als de hypotheek is afgelost en de kinderen financieel onafhankelijk zijn, is deze verzekering misschien niet meer nodig.
– Arbeidsongeschiktheidsverzekering: Deze vervalt bij pensionering.

Bekijk kritisch welke verzekeringen je nog nodig hebt na je pensionering en welke je kunt opzeggen of aanpassen.

Abonnementen en lidmaatschappen

Denk aan kosten voor telefoon, internet, tv, kranten, tijdschriften, sportclubs, verenigingen en streamingdiensten. Deze kosten blijven vaak gelijk, tenzij je bewust kiest voor meer of minder abonnementen. Als gepensioneerde heb je mogelijk meer tijd om te lezen of series te kijken, maar ook om kritisch naar je abonnementen te kijken en overbodige op te zeggen.

“Toen ik met pensioen ging, heb ik alle abonnementen eens kritisch bekeken. Ik bleek te betalen voor tijdschriften die ik nauwelijks las en een sportschool waar ik zelden kwam. Door die op te zeggen en te kiezen voor dingen die ik echt gebruik, bespaar ik nu ruim € 100 per maand.”

Jan (68), gepensioneerd docent

Dagelijkse uitgaven

Naast vaste lasten heb je ook te maken met dagelijkse uitgaven. Deze zijn vaak flexibeler, maar vormen samen een aanzienlijk deel van je budget.

Boodschappen en eten

De kosten voor boodschappen en eten veranderen vaak na pensionering:

– Je hebt meer tijd om prijzen te vergelijken en aanbiedingen te benutten.
– Je kunt vaker thuis lunchen in plaats van op het werk.
– Je hebt mogelijk meer tijd om te koken, wat goedkoper kan zijn dan kant-en-klaarmaaltijden.
– Als je meer uiteten gaat, kunnen je kosten juist stijgen.

In je begroting kun je uitgaan van je huidige uitgaven aan boodschappen, eventueel aangepast op basis van bovenstaande overwegingen.

Kleding en persoonlijke verzorging

Ook deze uitgaven kunnen veranderen:

– Je hebt waarschijnlijk minder werkkleding nodig.
– Casual kleding gaat vaak langer mee dan formele werkkleding.
– De kosten voor persoonlijke verzorging blijven ongeveer gelijk, tenzij je gebruik gaat maken van meer of duurdere producten of diensten.

Mensen geven na hun pensioen gemiddeld minder uit aan kleding dan tijdens hun werkende leven.

Vervoer

De kosten voor vervoer kunnen significant veranderen:

– Auto: Als je geen woon-werkverkeer meer hebt, zul je waarschijnlijk minder rijden. Daardoor dalen je kosten voor brandstof en onderhoud. Je kunt overwegen om een tweede auto weg te doen als je die hebt.
– Openbaar vervoer: Je maakt mogelijk minder gebruik van het OV voor woon-werkverkeer, maar meer voor uitstapjes. Als 65-plusser kun je korting krijgen op trein- en buskaartjes.
– Fiets: Een fiets blijft een goedkoop en gezond vervoermiddel. Overweeg eventueel een elektrische fiets als de afstanden groter worden of het fietsen zwaarder.

Sommige mensen kiezen ervoor om na hun pensioen de auto weg te doen en volledig over te stappen op openbaar vervoer of een (elektrische) fiets. Dit kan een aanzienlijke besparing opleveren.

Zorgkosten

Naarmate je ouder wordt, nemen de zorgkosten vaak toe. Het is belangrijk om hier in je begroting rekening mee te houden. De volgende zorgkosten kunnen een rol spelen:

– Zorgverzekering: De basispremie, aanvullende verzekeringen en het eigen risico.
– Eigen bijdragen: Voor bijvoorbeeld medicijnen, hulpmiddelen of zorg vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
– Niet-verzekerde zorg: Zoals bepaalde tandheelkundige behandelingen, alternatieve geneeswijzen of behandelingen die niet in het basispakket zitten.
– Aanpassingen in huis: Als je minder mobiel wordt, kun je aanpassingen in je woning nodig hebben. Sommige aanpassingen worden vergoed door de gemeente, voor andere moet je zelf betalen.

Het Nibud schat dat de gemiddelde zorgkosten voor 65-plussers ongeveer € 100 tot € 200 per maand hoger liggen dan voor mensen onder de 65 jaar. Dit bedrag stijgt naarmate je ouder wordt.

Als je een chronische ziekte hebt of verwacht dat je gezondheid achteruit zal gaan, is het verstandig om in je begroting een hoger bedrag voor zorgkosten te reserveren.

“Ik had niet verwacht dat de zorgkosten zo’n grote post zouden worden. Na mijn 70e kreeg ik artrose en had ik fysiotherapie nodig. Ook gebruik ik nu verschillende medicijnen. Gelukkig had ik wat financiële ruimte, maar ik adviseer iedereen om voldoende geld te reserveren voor zorgkosten. Ze komen vaak onverwacht en kunnen flink oplopen.”

Anneke (76), gepensioneerd verpleegkundige

Recreatie en vrije tijd

Als gepensioneerde heb je meer vrije tijd, en daar zijn vaak kosten aan verbonden. Deze uitgaven zijn het meest persoonlijk en variëren sterk per persoon, afhankelijk van je interesses en gewenste levensstijl.

Hobby’s en sport

Met meer tijd voor hobby’s en sport kunnen deze kosten toenemen:

– Sportactiviteiten: Lidmaatschap van een sportclub, zwembad of fitness.
– Creatieve hobby’s: Materialen voor schilderen, fotografie, handwerken, etc.
– Muziek of cultuur: Instrumenten, concertbezoek, museumkaart, theaterabonnementen.
– Cursussen: Leren van nieuwe vaardigheden zoals een taal of kookcursus.

Veel gemeenten en organisaties bieden speciale tarieven voor senioren. Ook zijn er vaak goedkopere tijdstippen om te sporten of culturele activiteiten te bezoeken.

Reizen en vakantie

Veel gepensioneerden willen meer reizen en op vakantie gaan:

– Je bent niet meer gebonden aan schoolvakanties, waardoor je vaak buiten het hoogseizoen kunt reizen tegen lagere tarieven.
– Je kunt langer op vakantie gaan of vaker korte trips maken.
– Sommige mensen kiezen voor een camper of caravan als nieuwe manier van reizen.

De kosten voor reizen en vakanties kunnen aanzienlijk zijn, maar zijn ook flexibel aan te passen aan je budget. Denk na over hoeveel je hieraan wilt uitgeven en neem dit mee in je begroting.

Sociale activiteiten

Met meer vrije tijd kun je vaker afspreken met vrienden en familie:

– Uit eten gaan of mensen thuis uitnodigen
– Cadeaus voor verjaardagen en feestdagen
– Bezoek aan (klein)kinderen, vooral als die verder weg wonen
– Lidmaatschap van clubs of verenigingen

Deze sociale kosten zijn belangrijk voor je welzijn en geluk, dus probeer hiervoor voldoende ruimte in je budget te houden.

Zo maak je je eigen begroting

Nu je een beeld hebt van de verschillende kostenposten, kun je een persoonlijke begroting maken. Hieronder vind je een stappenplan:

Stap 1: Breng je huidige uitgaven in kaart

Begin met een overzicht van je huidige uitgaven. Dit geeft je een basis om van uit te gaan. Je kunt hiervoor:

– Je bankafschriften van de afgelopen 3-6 maanden bekijken
– Een app of spreadsheet gebruiken om je uitgaven bij te houden
– Gebruik maken van online tools zoals het Nibud Persoonlijk Budgetadvies

Deel je uitgaven in categorieën in, zoals wonen, energie, verzekeringen, boodschappen, vervoer, zorg en vrije tijd.

Stap 2: Pas je uitgaven aan op basis van verwachte veranderingen

Denk na over hoe je uitgaven zullen veranderen na je pensionering. Gebruik hiervoor de informatie uit dit artikel. Stel jezelf vragen als:

– Zal mijn hypotheek zijn afgelost?
– Wil ik blijven wonen waar ik nu woon?
– Hoeveel wil ik uitgeven aan hobby’s en reizen?
– Moet ik rekening houden met hogere zorgkosten?

Pas je huidige uitgaven aan op basis van deze verwachtingen. Wees realistisch en liever iets te voorzichtig dan te optimistisch.

Stap 3: Bereken je verwachte pensioeninkomen

Om te weten of je genoeg geld hebt voor je uitgaven, moet je ook je inkomen in kaart brengen. Dit bestaat uit:

– AOW: Het basispensioen van de overheid
– Werkgeverspensioen: Pensioen dat je via je werkgever(s) hebt opgebouwd
– Eigen voorzieningen: Zoals lijfrentes, bankspaarrekeningen of inkomsten uit beleggingen
– Overige inkomsten: Bijvoorbeeld uit verhuur, freelance werk of een bijbaan na je pensioen

Op mijnpensioenoverzicht.nl kun je zien hoeveel AOW en werkgeverspensioen je zult ontvangen. Voor eigen voorzieningen moet je contact opnemen met je bank of verzekeraar.

Houd er rekening mee dat je pensioeninkomen meestal lager is dan je huidige inkomen, maar dat je ook minder belasting betaalt.

Stap 4: Vergelijk inkomsten en uitgaven

Nu kun je je verwachte inkomsten en uitgaven met elkaar vergelijken:

– Als je inkomsten hoger zijn dan je uitgaven, heb je financiële ruimte. Je kunt dan beslissen of je meer wilt uitgeven aan bepaalde zaken of juist wilt sparen voor onvoorziene uitgaven.
– Als je uitgaven hoger zijn dan je inkomsten, is het verstandig om te kijken waar je kunt bezuinigen of hoe je je inkomen kunt verhogen.

Door deze vergelijking kun je bepalen of je een pensioengat hebt en welke maatregelen je eventueel moet nemen.

Tips voor een realistische begroting

Tot slot nog enkele tips om je begroting zo realistisch mogelijk te maken:

– Houd rekening met inflatie: Prijzen stijgen in de loop der tijd. Als je nog jaren te gaan hebt voor je pensioen, zullen de kosten hoger zijn dan nu.
– Reserveer voor onvoorziene uitgaven: Zet maandelijks geld opzij voor grote, onverwachte uitgaven zoals reparaties of vervanging van apparaten.
– Denk aan verschillende levensfasen: In de eerste jaren na je pensionering ben je waarschijnlijk actiever en geef je meer uit aan reizen en activiteiten. Later kunnen zorgkosten toenemen.
– Vraag advies: Praat met mensen die al met pensioen zijn of raadpleeg een financieel adviseur voor een objectief advies.
– Blijf je begroting bijstellen: Je behoeften en wensen kunnen veranderen. Herzie je begroting regelmatig om deze actueel te houden.

Door vooruit te plannen en een realistische begroting te maken, ben je beter voorbereid op je financiële situatie na pensionering. Dit geeft rust en vertrouwen in de toekomst.

Praktische tools om je te helpen

Er zijn verschillende tools die je kunnen helpen bij het maken van een begroting:

– Nibud Pensioenschijf-van-vijf: Een online tool die inzicht geeft in je inkomsten en uitgaven na pensionering: pensioenschijf.nibud.nl
– Budgetplanners: Apps of spreadsheets waarin je je uitgaven kunt bijhouden en categoriseren.
– Pensioencursussen: Hierin leer je alles over je financiën na pensionering en krijg je praktische handvatten.

Door gebruik te maken van deze tools en tips kun je een realistisch beeld krijgen van wat het leven na pensionering kost en of je hiervoor voldoende middelen hebt. Zo voorkom je financiële zorgen en kun je met vertrouwen uitkijken naar je pensioen.

Conclusie: Voorbereid zijn geeft rust

Het in kaart brengen van je uitgaven na pensionering is een belangrijke stap in je financiële planning. Door te weten wat het leven na pensionering kost en dit te vergelijken met je verwachte inkomsten, krijg je inzicht in je financiële situatie. Dit helpt je om tijdig maatregelen te nemen als dat nodig is.

Onthoud dat geen twee mensen dezelfde uitgaven hebben. Je persoonlijke situatie, wensen en levensstijl bepalen wat je nodig hebt. Maak daarom altijd een begroting die bij jouw specifieke situatie past.

Met een goede voorbereiding kun je met vertrouwen uitkijken naar je pensioen en genieten van de vrijheid die deze nieuwe levensfase biedt.

Wil je meer weten over hoe je je kunt voorbereiden op je pensioen? Overweeg dan een pensioencursus te volgen. Via onze keuzehulp vind je eenvoudig de cursus die het beste bij jou past.