Sparen, beleggen en vermogensopbouw voor extra pensioen

Wil je later genoeg geld hebben voor je oude dag? Dan is het slim om naast je pensioen ook zelf te sparen of te beleggen. Zo bouw je extra vermogen op en sta je sterker als je stopt met werken. In dit artikel lees je hoe je dit slimmer kunt aanpakken en welke mogelijkheden er zijn.

Waarom extra vermogen opbouwen naast je pensioen?

Je pensioen bestaat uit verschillende delen: AOW van de overheid, pensioen via je werkgever en wat je zelf regelt. Maar is dit genoeg? Veel mensen ontdekken dat hun pensioen lager uitvalt dan ze hadden verwacht. Daarom is het verstandig om ook zelf geld opzij te zetten.

Je kunt om verschillende redenen extra vermogen willen opbouwen: je hebt een pensioengat en wilt dit aanvullen, je wilt meer financiële vrijheid na je pensionering, je wilt een buffer hebben voor onverwachte uitgaven of je wilt misschien eerder kunnen stoppen met werken.

“Toen ik erachter kwam dat mijn pensioen maar 50% van mijn huidige inkomen zou zijn, schrok ik enorm,” vertelt Annemiek (58). “Nu zet ik elke maand een vast bedrag opzij en beleg ik een deel daarvan. Dit geeft me veel meer rust over mijn financiële toekomst.”

Sparen: veilig maar met beperkt rendement

Sparen is de meest eenvoudige manier om vermogen op te bouwen. Je zet geld opzij op een spaarrekening en bouwt zo een buffer op. Het grote voordeel is dat je geld veilig staat en je er direct bij kunt als dat nodig is.

Sparen heeft duidelijke voordelen: je weet precies hoeveel geld je hebt, je kunt altijd bij je geld als dat nodig is, er is geen risico dat je geld verliest en het is eenvoudig zonder veel kennis. Maar er zijn ook nadelen: de rente is vaak lager dan de inflatie waardoor je geld minder waard wordt, bij meer dan €57.000 per persoon betaal je vermogensbelasting (box 3) en je mist de kans op hogere rendementen die je met beleggen kunt halen.

Voor de korte termijn is sparen een prima keuze. Maar voor de lange termijn, zoals voor je pensioen, levert sparen meestal te weinig op om je koopkracht te behouden.

Beleggen: meer risico voor potentieel hoger rendement

Bij beleggen gebruik je je geld om bijvoorbeeld aandelen, obligaties of beleggingsfondsen te kopen. Op de lange termijn levert beleggen gemiddeld meer op dan sparen. Maar er is ook een risico dat je (een deel van) je inleg verliest.

Beleggen biedt kans op een hoger rendement dan bij sparen. Bij een lange beleggingshorizon worden slechte jaren vaak gecompenseerd door goede jaren. Je kunt je geld spreiden over verschillende beleggingen om risico’s te verminderen en je kunt beleggen op een manier die bij jouw risicobereidheid past. Nadelen zijn dat je (een deel van) je inleg kunt verliezen, beleggen vraagt meer kennis en aandacht dan sparen, de waarde van je beleggingen kan sterk schommelen en ook hier geldt dat je bij meer dan €57.000 per persoon vermogensbelasting betaalt (box 3).

“Ik was altijd bang om te beleggen,” zegt Johan (63). “Maar toen ik besefte dat ik met alleen sparen achteruit ging door inflatie, heb ik toch de stap gezet. Ik beleg in indexfondsen met lage kosten en spreid mijn risico. Het groeit nu gestaag en dat is een fijn gevoel.”

Vermogensopbouw in de derde pijler: fiscale voordelen

In Nederland bestaat je pensioen uit drie pijlers. De derde pijler is wat je zelf regelt. Hierbij kun je gebruikmaken van speciale fiscale regelingen.

Lijfrente

Een lijfrente is een vorm van sparen of beleggen speciaal voor je pensioen. De premie die je inlegt, kun je onder voorwaarden aftrekken van je belastbare inkomen. Je betaalt pas belasting als je uitkeringen ontvangt na je pensionering.

Het grote voordeel is het belastingvoordeel nu door aftrek van je premie, geen vermogensbelasting over het opgebouwde bedrag en later betaal je waarschijnlijk minder belasting omdat je in een lagere belastingschijf valt. Nadelen zijn dat je niet bij het geld kunt tot je pensioenleeftijd, er vaak kosten verbonden zijn aan lijfrenteproducten en je moet aan bepaalde voorwaarden voldoen om de premie te mogen aftrekken.

Jaarruimte en reserveringsruimte

Of je premie voor een lijfrente kunt aftrekken, hangt af van je jaarruimte. Dit is het bedrag dat je fiscaal mag aftrekken in een bepaald jaar. Heb je in voorgaande jaren je jaarruimte niet (volledig) gebruikt? Dan kun je gebruikmaken van de reserveringsruimte.

Praktische tips voor succesvol vermogen opbouwen

Begin zo vroeg mogelijk met sparen of beleggen. Hoe eerder je begint, hoe meer tijd je geld heeft om te groeien. Door het rente-op-rente effect kan een klein bedrag uitgroeien tot een aanzienlijk vermogen. Maak het automatisch door elke maand een vast bedrag opzij te zetten. Zo hoef je er niet steeds over na te denken en bouw je geleidelijk vermogen op.

Spreid je risico’s door niet al je geld in één bedrijf of sector te beleggen. Spreiding over verschillende beleggingen verlaagt het risico. Beleggingsfondsen en ETF’s (Exchange Traded Funds) zijn een eenvoudige manier om direct gespreid te beleggen. Let ook op de kosten, want bij beleggen kunnen kosten een grote invloed hebben op je rendement. Kies voor beleggingsproducten met lage kosten, zoals indexfondsen.

Denk na over je beleggingshorizon. Hoe lang kun je het geld missen? Hoe dichter je bij je pensioenleeftijd komt, hoe voorzichtiger je meestal moet worden met beleggen. Een veelgebruikte vuistregel is: 100 minus je leeftijd is het percentage dat je in aandelen kunt beleggen. De rest beleg je in veiligere producten zoals obligaties.

Houd tot slot rekening met inflatie. Door inflatie wordt je geld minder waard. Als je alleen spaart, loop je het risico dat je koopkracht afneemt. Beleggen kan helpen om de inflatie bij te houden of zelfs te overtreffen.

Banksparen als alternatief voor lijfrente

Banksparen is een alternatief voor lijfrente met dezelfde fiscale voordelen. Je legt geld in op een geblokkeerde spaarrekening of beleggingsrekening bij een bank. Het verschil met een traditionele lijfrente is dat er geen verzekeringscomponent is. Hierdoor zijn de kosten vaak lager.

Je kunt banksparen gebruiken voor:

• Aanvulling op je pensioen (oudedagsreserve)
• Overbrugging tot je AOW-leeftijd als je eerder wilt stoppen met werken
• Extra inkomen naast je pensioen

Jouw situatie is uniek

Wat de beste manier is om vermogen op te bouwen voor je pensioen, hangt af van jouw persoonlijke situatie. Hoeveel jaar heb je nog tot je pensioen? Hoeveel risico wil en kun je nemen? Heb je al een eigen huis of andere bezittingen? Heb je een pensioengat dat je wilt aanvullen?

Het kan verstandig zijn om een financieel adviseur te raadplegen die samen met jou een plan kan maken dat past bij jouw situatie en wensen. Een goed plan geeft rust en duidelijkheid over je financiële toekomst.

Vermogensopbouw en vermogensplanning voor de toekomst

Vermogensopbouw voor je pensioen kan ook overlap hebben met vermogensplanning voor de volgende generatie. Denk bijvoorbeeld aan het opbouwen van vermogen dat je later wilt schenken aan je kinderen of kleinkinderen. Door hier tijdig over na te denken, kun je slim gebruikmaken van fiscale regelingen.